22 डिसेंबर हा सर्वात लहान दिवस असतो आणि याच तारखेला वर्षातील सर्वात मोठी रात्र देखील असते. 22 डिसेंबरपासून दिवस पुन्हा मोठा होऊ लागतो आणि या दिवसापासून थंडीचा जोरही वाढतो. ही एक खगोलीय घटना आहे. याला इंग्रजीत विंटर सॉल्स्टिस आणि मराठीत डिसेंबर दक्षिणायन किंवा हिवाळी संक्रांती देखील म्हटले जाते. तांत्रिकदृष्ट्या जेव्हा सूर्य मकर राशीच्या उष्ण कटिबंधाच्या वर असतो तेव्हा हिवाळी संक्रांती असते.
पृथ्वी झुकण्यामुळे प्रत्येक गोलार्धाला वर्षभर वेगवेगळ्या प्रमाणात सूर्यकिरण मिळतात आणि 22 डिसेंबरला सूर्याची किरणे मकर राशीसह थेट विषुववृत्ताच्या दक्षिणेला पोहोचतात. हे लक्षात घ्या की विषुववृत्ताद्वारे हे किरण वर्षातून दोनदा पृथ्वीवर थेट पोहोचतात. हे किरण वर्षातून एकदा 22 डिसेंबरला आणि दुसऱ्यांदा 21 जूनला पोहोचतात. या दिवशी सूर्य पृथ्वीपासून खूप दूर राहतो त्यामुळे चंद्राचा प्रकाश पृथ्वीवर बराच काळ राहतो.
16 तासांची असेल रात्र :
सॉल्स्टिस हा शब्द लॅटिन भाषेतून आला आहे आणि याचा अर्थ सूर्य सध्या स्थिर आहे असा होतो. कारण संक्रांतीच्या वेळी सूर्य उत्तरेकडे किंवा दक्षिणेकडे दिशा बदलण्यापूर्वी काही काळ स्थिर असतो. 22 डिसेंबरला हिवाळी संक्रांती देखील म्हणतात. शास्त्रानुसार या दिवसाला दक्षिणायन असेही म्हणतात. हिवाळ्यातील संक्रांतीची रात्र सुमारे 16 तासांची असते. यंदा 22 डिसेंबरला ही रात्र आहे आणि ही रात्र देखील सुमारे 16 तासांची असेल.
वेगवेगळ्या पद्धतीने साजरा केला जातो हा दिवस :
22 डिसेंबर हा दिवस इराण, अफगाणिस्तान, कझाकिस्तान, तुर्कमेनिस्तान, अझरबैजान आणि आर्मेनियामध्ये विंटर सॉल्स्टिसला याल्दा किंवा शब-ए-याल्दा म्हणून साजरा केला जातो, तर ज्यू लोक तेकुफत टेव्हेट म्हणून विंटर सॉल्स्टिस साजरा करतात. याकडे हिवाळ्याची सुरुवात म्हणून पाहिले जाते. चीनमध्ये या दिवशी मेजवानी आयोजित केली जाते आणि अनेक कुटुंबे एकत्र येऊन जेवतात.
संकलन : गिरीश दारुंटे, मनमाड-नाशिक
प्रार्थना व गीते ऐका व डाऊनलोड करा.
🎼 सुबह सवेरे लेके तेरा नाम प्रभु
------------------------------
https://t.me/+yQJWpHBZo79iMmM9
📲 शैक्षणिक ज्ञानज्योती सावित्रीबाई फेसबुक पेज JOIN करा👇🏻https://www.facebook.com/dnyanjyoti.savitribai.educationalpage/